Осы тақырыпта: атом заттың ең кіші бөлшегі екенін білетін боламыз; молекула заттың құрамы мен қасиетін сақтайтын ең кіші бөлшегі екенін түсінеміз; заттар құрамына қарай жай және күрделі деп жіктелетінін оқып-үйренеміз.Заттар неден құралатыны жөніндегі сұрақтар адамзатты ертеден-ақ ойландырды. Гректер заттардың ұсақ бөлшектерден тұратынын білген. Б.з.д. 420 жылы грек философы Демокрит «материя бөлінбейтін ұсақ бөлшектерден тұрады» деген… Читать далее »
Осы тақырыпта: заттың агрегаттық күйін білетін боламыз; қатты, сұйық, газ тәрізді заттардың құрылымымен танысамыз. Бізді түрлі денелер қоршап тұр. Денелер әртүрлі заттардан тұрады. Заттардың ең ұсақ бөлшегі молекула болып табылады және заттың химиялық қасиеттері қандай болса, молекуланың қасиеттері де сондай болады. Кез келген нақты зат тек сол заттың ғана молекулаларынан тұрады: су — су молекулаларынан, оттек… Читать далее »
Осы тақырыпта: физикалық және химиялық құбылыстарды ажыратамыз, химиялық реакцияның белгілерін білетін боламыз, химиялық реакцияның басталуы мен жүру жағдайларын оқып-үйренеміз.Біздің айналамыздағы заттар түрлі өзгерістерге ұшырайды: шалшықтар кебеді немесе қыста қатады, су буланады немесе мұзға айналады, күзде өсімдік жапырақтарының түсі өзгереді (хлорофилл ыдырайды). Заттардың осындай өзгерістерге ұшырауы құбылыстар деп аталады.Заттардың молекулалары өзгеріске ұшырамайтын құбылыстар физикалық құбылыстарға жатады.… Читать далее »
Қоспаларды бөлудің түрлі әдістеріГетерогенді қоспаларды бөлуТұндыру. Бұл әдіс жердің тартылыс күші әсерінен әртекті қоспадағы қатты заттар мен сұйық заттардың қабат түзіп бөлінуіне негізделген. Мысалы, темір ұнтағын ағаш ұнтағынан бөлу үшін қоспаны суға араластырады және тұндырады. Темір ұнтағы ыдыстың түбіне шөгеді, ал ағаш ұнтағы су бетіне қалқып шығады. Оны сумен қоса құйып алуға болады.Кейбір заттар тығыздығына байланысты… Читать далее »
Табиғатта заттар таза күйінде көп кездеспейді. Табиғи заттардың кейбіреулері көптеген заттардың қоспаларынан тұрады. Ерітінділер, құймалар, ауа т.б. қоспаларға жатады. Қоспалардың құрамы тұрақты емес. Олар әртүрлі қатынастағы түрлі заттардан тұрады. Қоспада әр зат өзінің қасиетін сақтайды.Теңіз суы — әртүрлі тұздардың сулы ерітіндісі. Ауа — газдар қоспасы. Оның құрамына азот, оттек, көмірқышқыл газы және инертті газдар кіреді.… Читать далее »