Архив рубрики: Философия

Әлеуметтік танымдағы рационалдықтың тарихи түрлері

Бұл белгілі әңгімесінде Х. Л. Борхеса повествуется туралы Аверроэс босқа тырысты шқо мағынасы аристотелевских терминдер «трагедия» және «комедия»1. Дерек көзі қиындықтар, қалай оңай мұны білмейді оқырман, тұрды, оның ислам мәдениеті білмедім театр. Саяхатшы келген кезде «Поэтиктер» Араб комментаторына кантонда достары оны залға алып келгендігі туралы айтқан, онда бетперде киген он бес адам арнайы биіктікте ән… Читать далее »

Философияның негізгі мәселесі мен негізгі бағыттары

Философияда дәстүрлі түрде ойлаудың болмысқа, ал болмыс — ойлауға (санаға) қатынасы туралы мәселе саналады. Бұл сұрақтың маңыздылығы оның дұрыс шешілуіне қоршаған әлем және ондағы адамның орны туралы тұтас білімді құру байланысты, ал бұл философияның басты міндеті болып табылады. Материя мен сана (рух) — екі ажырамайтын және сонымен бірге болмыстың қарама-қарсы сипаттамалары. Осыған байланысты философияның негізгі… Читать далее »

Жапырақтардың биіктігі мен орналасу сипаты бойынша өсімдіктердің түрлері

Көп жылдық шөптер жапырақтардың бейнесі, биіктігі және орналасуы бойынша 4 түрге бөлінеді: үстіңгі, төменгі, жартылай үстілік және жерге жақын-қаптау.Жоғарғы Өсімдіктер бұта биіктігі 0,4-1 м және одан да көп генеративті және ұзартылған вегетативтік өскіндердің басым болуымен сипатталады. Генеративті қашулар жапырақтардың жалпы массасымен осы қашу салмағының 20% — ға жуық шағын (3-5 жапырақтары) келбетіне ие. Ұзарған вегетативтік… Читать далее »

Өнеркәсіптік үлгідегі ауыл шаруашылығы құрылымдарының оңтайлы өлшемдері

Үлкен алаңдары бар ауыл шаруашылығы кәсіпорындары Еңбек ресурстарын, негізгі өндірістік қорларды, оның ішінде техникалық құралдарды ұтымды пайдалану, еңбек өнімділігін арттыру, өнімнің өзіндік құнын төмендету және шаруашылық қызметтен түскен кірістіліктің өсуі жолымен өнім өндірісінің оңтайлы көлемін және салаларды тиімділігі жоғары жүргізуді қамтамасыз етеді.Ауыл шаруашылығы өндірісін тиімді жүргізу үшін жағдай жасау, оның ішкі және сыртқы нарықтарда бәсекеге… Читать далее »

Классикалық кезеңнің антикалық философиясы

Ежелгі грек философиясының даму шыңы б.з. д. V-дің екінші жартысынан бастап IV ғ. соңына дейін шамамен келеді. Персами соғыстары Эллин әлемінің орталығына континентальды Грецияның қалалары айналуына алып келеді. Б.з. б. V ғ. екінші жартысында олардың арасында жетекші рөлді Афиндер жаулап алады, олар сонымен қатар барлық басты грек қалалары мен колонияларын біріктіретін теңіз Одағының гегемоны болады.… Читать далее »

Шағын қысқартылған мектептер

Платон Сократтың жалғыз шәкірті емес (бірақ оның үйірмесінің ең түпнұсқа ойшылы болса да), ол мұғалім қайтыс болғаннан кейін оның рухында философиялық ойлауды дамытқан. Сократ философиясының көрнекті ізбасары Ксенофонт (ОК.425— 354 б. з.). Диоген Лаэртский хабарлағандай, Ксенофонт пен Платон арасында белгілі бір бәсекелестік болды. Екеуі де Сократ тұлғасына қатысты еңбектер жазды. Өзінің өзіндік ойшылы болмаған Ксенофонт… Читать далее »

Аристотельдің философиялық көзқарастары

Аристотель философиясы белгілі бір жалпылама ғана емес, логикалық қайта өңдеу және барлық бұрынғы грек философиясының аяқталуы деп айтуға болады. Аристотель б.з. д. 384 жылы Стагир қаласында (Македония) дүниеге келген. Оның әкесі Никомах Македония патшасы Аминт ІІ болды. Аристотель отбасында белгілі бір білім мен жаратылыстануға терең қызығушылық алды. 17 жасында Платон академиясы туралы молваның әсерімен ол… Читать далее »

Аристотельдің үш түрлі деңгейі

Аристотельдің жаны үш түрлі деңгейде: вегетативті — өсімдіктердің жаны (бұл жерде, шын мәнінде, өмірге белгілі бір қабілет туралы), сезімтал, жануарлардың жаны басым және адамға ғана тән ақылға қонымды.Аристотель ақылға қонымды жан-жақты сипаттайды. Қабылдау, яғни сезімге ие болу қабілеті, жанның төменгі сатысына тән, бірақ ойлау қабілеті ақылға қонымды жанның артықшылығы болып табылады. Оның көзқарасы бойынша, денеден… Читать далее »

Эллинистік философия

Эллиникалық кезең Ұлы Александрдың жорықтары басталғаннан бастап римдіктерді Египетке игеруге дейін созылды. Б. з. д. IV және III ғғ. сынуы грек еркін полистерінің дағдарысының шарықтау шегіне жеткен кезең болып табылады. Хэйронейдегі жеңіліс (б. з. д. 338) және жоғалған Ламиялық соғыс құрлықтық Грециядағы еркін саяси өмірдің аяқталуын білдіреді. Грек қалалары алдымен Македония билігіне, кейін бірте-бірте римдік… Читать далее »