Архив метки: Тұлғалар

Сұлтанмахмұт Торайғыров өмірбаяны (Реферат)

Сұлтанмахмұт Торайғыров өмірбаяны — XX ғасырдың арпалыс заманында қазақ әдебиетінің ашық аспанында жарк етіп көрініп, жалт етіп ұшып түскен жарық жұлдыздарының бірі. Жоқшылықта өсіп, қиыншылықты көп көрген, нәтижесінде тіршілік-өмірден көргенін ақынның соңында қалдырған ұлан-ғайыр әдеби мұрасы оны қазақ әдебиетінің классиктері катарына косты. Күрмеуі қиын қысталаң заманда небәрі жиырма жеті-ақ жыл ғұмыр кешкен ақынның осыншама еңбек калдыруы,… Читать далее »

Ғабит Мүсірепов өмірі мен шығармашылығы

XX ғасырдағы қазақ әдебиетінің аса көрнекті өкілдерінің бірі Ғабит Мүсірепов артына мол әдеби мұра калдырды. Ғабең көзінің тірісінде-ақ аса дарындылығымен, талғампаздығымен, шығармашылық шеберлігімен халкының зор құрметіне бөленген болатын. Жазушының шын өмірі өзі мәңгілік ғұмырға кеткеннен кейін басталады. Сөз зергері атанған Ғ. Мүсіреповтің інжу-маржандай кұлпырған көркем шығармалары қазірде окырмандар жүрегіне жол тауып, ізгілік дәндерін себуде; өмірдің… Читать далее »

Асанқайғы Cәбитұлы өмірбаяны

Асанқайғы — оның есімі кез келген қазақ баласына, соның ішінде тек қазіргі қазақтарға ғана емес, бұдан бірнеше ғасыр бұрынғы баба қазақтарға да соншалықты таныс, соншалықты жақын еді. Өйткені, ол — біздің ел болып, есімізді жинап, халық болып, қауқарлы жұрт болу жолындағы қаһармандығымыз бен қайсарлығымызды шыңдаушы абыз тұлғамыз, мемлекеттік қайраткер, далалық өркениеттің данагөйі болатын. Ол тек… Читать далее »

Сыпыра жырау туралы мәлімет

Қазақ халқының ежелгі жыраулық дәстүрінің басында тұрған шығармашылық ұлы тұлға — Сыпыра жырау Сұрғалтайұлы. Академик В.М. Жирмунский оны шығармашылық тұлға ретінде «Қырымның қырық батыры» атанатын ноғайлы дәуірінің ұланғайыр көл-көсір жәдігерлігінің басында тұратын ұлы жырау деп біледі. Кейінгі Абыл, Нұрым, Мұрат, Қашағандар арқылы жалғасып келіп, Мұрын Сеңгірбеков айтуымен елге жеткен аталмыш туындының жай-күйі туралы ілгері-кейінді пікір… Читать далее »

Платон туралы мәлімет (өмірбаяны)

Платон (біздің дәуірімізге дейінгі 428/427-348/347 жылдар) — грек философы және ақыны. Ол Афинада белгілі ақсүйектің отбасында дүниеге келген. Шын аты — Аристокл. Платон «жауырыны қақпақтай» деген қосымша лақап атқа жас кезінде, күреске түсіп, балуан болып жүрген кезінде ие болған. Ол тамаша білім алып шыққан. Бәлкім, гераклиттік Кратилдің дәрістерін тыңдаған болуы керек. Ол сол кезде Анаксагордың… Читать далее »

Геродот туралы қазақша мәлімет

Галикарнастық Геродот (біздің дәуірімізге дейінгі 485-425 жылдар шамасы) — грек тарихшысы. Кіші Азияның оңтүстік-батысында, негізін дориялықтар қалаған Галикарнас қаласында туған. Жас кезінде Галикарнастың зұлым билеушісі Лигдамийге қарсы көтеріліске қатысқан. 450 жылдан кейін Афины қаласына кеткен. Онда Софоклмен достасқан, Периклдің айнала төңірегіндегілермен аралас-құралас жүріп, пікір алысып тұрған, ал афиналықтарға арналған мадақтау өлеңдері үшін 10 талант мөлшерінде… Читать далее »

Сәкен Сейфуллин өмірі мен шығармашылығы

Сәкен Сейфуллиннің әдебиеттанулық еңбектері: «Қазақ әдебиеті туралы хат» («Еңбекші қазақ», 1929); «Қазақтың ескі әдебиет нұсқалары» (құрастырушы, Қызылорда, 1931); «Батырлар жыры» (құрастырушы, 1933); «Билер сөзі» («Жаңа әдебиет», 1931, №3); «Ертедегі жыр-әңгімелер, яки ноғайлы дәуірінен қалған әдебиет нұсқалары» («Жаңа әдебиет», 1931, №10, 11); «Қазақ әдебиеті», (1932); «Батырлар жыры». (1 том, 1933); «Көркем әдебиет», (1935, (Ө.Тұрманжановпен бірге); «Ақмолла».… Читать далее »

Жүсіпбек Аймауытұлы өмірбаяны

Жүсіпбек Аймауытұлы 1893 жылы бұрынғы Кереку уезі, Семей облысы, Қызылтау болысында туған. Руы арғын ішінде сүйіндік. Аймауыт — Жүсіпбектің өз əкесі. Аймауыттың əкесі – Дəндебай, оның əкесі – Жуан, Қуан бай адамдар болған. Дəндебай шағын шаруалы адам болған. Дəндебайдан Иса, Аймауыт, Оспан, Абайділдə деген төрт бала туған. Дəндебай өзі шаруа адам болғанымен, балаларына, əсіресе, Оспанға… Читать далее »

Мұхтар Әуезов өмірбаяны

Мұхтар Əуезұлы 1897 жылы бұрынғы Семей округі, Шыңғыстау ауданында туған. Өз əкесі – Омархан деген кісі. Əуез – Омарханның əкесі. Мұхтардың тұқымы төмен ата жəне басқа рудан келген кірме болса керек. Мұхтар əкесінен 6-7 жасында жетім қалады. Омарханның бастапқы əйелінен калған Мұхтардың ағасы (аты беймəлім) Омархан өле салысымен еншісін алады да, Мұхтар өз шешесімен шаруаға… Читать далее »