Ежелгі грек философиясының даму шыңы б.з. д. V-дің екінші жартысынан бастап IV ғ. соңына дейін шамамен келеді. Персами соғыстары Эллин әлемінің орталығына континентальды Грецияның қалалары айналуына алып келеді. Б.з. б. V ғ. екінші жартысында олардың арасында жетекші рөлді Афиндер жаулап алады, олар сонымен қатар барлық басты грек қалалары мен колонияларын біріктіретін теңіз Одағының гегемоны болады.… Читать далее »
Платон Сократтың жалғыз шәкірті емес (бірақ оның үйірмесінің ең түпнұсқа ойшылы болса да), ол мұғалім қайтыс болғаннан кейін оның рухында философиялық ойлауды дамытқан. Сократ философиясының көрнекті ізбасары Ксенофонт (ОК.425— 354 б. з.). Диоген Лаэртский хабарлағандай, Ксенофонт пен Платон арасында белгілі бір бәсекелестік болды. Екеуі де Сократ тұлғасына қатысты еңбектер жазды. Өзінің өзіндік ойшылы болмаған Ксенофонт… Читать далее »
Аристотель философиясы белгілі бір жалпылама ғана емес, логикалық қайта өңдеу және барлық бұрынғы грек философиясының аяқталуы деп айтуға болады. Аристотель б.з. д. 384 жылы Стагир қаласында (Македония) дүниеге келген. Оның әкесі Никомах Македония патшасы Аминт ІІ болды. Аристотель отбасында белгілі бір білім мен жаратылыстануға терең қызығушылық алды. 17 жасында Платон академиясы туралы молваның әсерімен ол… Читать далее »
Аристотельдің жаны үш түрлі деңгейде: вегетативті — өсімдіктердің жаны (бұл жерде, шын мәнінде, өмірге белгілі бір қабілет туралы), сезімтал, жануарлардың жаны басым және адамға ғана тән ақылға қонымды.Аристотель ақылға қонымды жан-жақты сипаттайды. Қабылдау, яғни сезімге ие болу қабілеті, жанның төменгі сатысына тән, бірақ ойлау қабілеті ақылға қонымды жанның артықшылығы болып табылады. Оның көзқарасы бойынша, денеден… Читать далее »
Эллиникалық кезең Ұлы Александрдың жорықтары басталғаннан бастап римдіктерді Египетке игеруге дейін созылды. Б. з. д. IV және III ғғ. сынуы грек еркін полистерінің дағдарысының шарықтау шегіне жеткен кезең болып табылады. Хэйронейдегі жеңіліс (б. з. д. 338) және жоғалған Ламиялық соғыс құрлықтық Грециядағы еркін саяси өмірдің аяқталуын білдіреді. Грек қалалары алдымен Македония билігіне, кейін бірте-бірте римдік… Читать далее »
Б. з. б. IV ғ. соңында Грецияда 16 стоицизм қалыптасады, ол эллиникалық, сондай-ақ кейінірек римдік кезеңде ең көп таралған философиялық ағымдардың бірі болады. Оның негізін қалаушы Китиядан Зенон болды (336-264 б. д.). Афинада ол кейінгі философиямен (академиялық, сондай-ақ киника және мегарский мектептерінің философиясымен) танысып, б.з. д. шамамен 300 Ж. өз мектебін негіздейді.Диоген Лаэртский Зенон, шамасы,… Читать далее »
Мақалада біз мәдени саясаттың түсінігі мен мәнін, оның қалыптасуы, дамуы, бағыттары, мақсаттары, міндеттері, мүмкіндіктері, проблемалары мен негізгі принциптерін қысқаша қарастырамыз.Қазіргі қоғамда мәдени құндылықтарды өндіруді, таратуды және тұтынуды, оларды сақтау мен беруді қамтамасыз ететін күрделі, жоғары дамыған рухани өндіріс жүйесі құрылып, жұмыс істейді. Ол адам өмірінің өндірістік, экономикалық, әлеуметтік және саяси салаларына әсер етеді. Қазіргі қоғам… Читать далее »
Дәстүрлі мәдениет-ежелгі Египет, Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістан және т.б. мәдениеті. Жоғарыда аталған елдердің дәстүрлі қоғамдары мыңжылдықтармен өмір сүру салтын жаңғыртқан. Бұл қоғамның адамдары үшін өткен өмір олардың балаларының болашағы болды. Бір мемлекеттің опат болуы және олардың орнында басқалардың пайда болуы мәдениеттің түрін өзі өзгерткен жоқ. Мәдениеттің негізі сақталып, әлеуметтік тұқым қуалаушылық ретінде берілді, бұл дамудың… Читать далее »
Ежелгі Грецияның философиясы б. з. д. VI ғ. бастап дами бастаған ілімдер жиынтығы болып табылады. Әдетте ежелгі грек философиясының басы Фалес Милетскийдің есімімен (б.з. д. 625-547 жж.), соңы – Рим императоры Юстинианның Афинадағы философиялық мектептердің жабылуы туралы декретімен (б. з. 529 ж.) байланыстырады. Философиялық идеялардың бұл Мыңжылдық даму таңғажайып ортақтықты, табиғаттың, адам мен құдайлардың бірыңғай… Читать далее »