Өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету (ӨМҚ) — бұл стандарттардың талаптарына сәйкес өлшемнің бірлігі мен талап етілетін дәлдігіне жету үшін қажетті ғылыми және техникалық құралдар кешені. ӨМҚ өз міндеттерін стандарттаумен тығыз байланыста неғұрлым тиімді шешеді. Осы мақсатта «Мемлекетгік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі» (МӨС) стандарттары әзірленіп, «Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» заң қабылданды. ӨМҚ өнімді бақылау мен… Читать далее »
Сызықтық көлемдерді өлшеу процесі сызықтық көлемді сызықтық мөлшердің электр сигналына айналу арқылы жүзеге асырылады. Осы сигнал аспаптың мақсатты тағайындалуына сәйкес қайтадан сызықтық мөлшерге айналады (тілдің шкаласы бойынша жылжуы) не болмаса автоматтық бақылаушы, тіркеуші немесе реттеуші құрылғылардағы жекелеген элементтердің қозғалысының есептеуіш құрылғының сигналына не механикалық мөлшерге айналады. Өлшенетін сызықтық мөлшер сезімтал элементтері бақыланатын өлшеу объектісін зерттейтін электр… Читать далее »
Манометрлік аспаптың жұмыс істеу қағидасы — тұрақты қысым астындағы қысылған ауа кіріс сопло бар жұмыс камерасына, одан кейін өлшейтін соплоға және саңылау арқылы атмосфераға кіреді. Камерадағы 8 саңылаудың ауданына байланысты қысым шкаласы ұзындық бірлігінде нөмірленген манометрмен өлшенеді. (30-40 КПа) жоғары қысымдағы және (5-10 КПа) төмен қысымдағы аспаптар қолданылады. Жұмыс қысымы тұрақты жағдайда кіріс соплосы арқылы ауа… Читать далее »
Адамзат тарихында өлшеу құрал-саймандарының атқарған рөлі ауқымды болды. Өлшеу құралдары сауда саласында маңызды рөл атқаруына байланысты, өте дәл безмендер мен таразылар қажет болды. Таразы — ең көне метрологиялық аспап. Ол сауданың, өндіріс пен ғылымның дамуына орай пайда болып, жетілдіріп келеді. Ілінген тостағандары бар иыққа салатын иінағаш түріндегі ең қарапайым таразы Көне Вавилон (б.э.дейін 2,5 жыл бұрын) мен… Читать далее »
Жалпы «метрология» дегеніміз не? Метрология — жеке мөлшерлерді өлшеу, талап етілетін дәлдікке қол жеткізу тәсілдері туралы ғылым. Адам үнемі бірдеңені өлшеу, мөлшерді анықтау, қанша уақыт қажет екенін, объектінің қаншалықты алыс орналасқанын білу қажет болатын әлемде өмір сүреді. Мұндай сан ақпаратынсыз адам негізді шешім қабылдап, дұрыс іс-әрекет жасай алмайды.Қазіргі кезеңдегі метрология ғылым пән ретінде өзінің және шет елдердің… Читать далее »
Сәйкестендіру — бұл функционалдық тағайындалысы бірдей объектілердің оңтайлы және қысқартылған номенклатурасын тіркеу мен реттеудің ғылыми-техникалық әдісі. Машина жасауда сәйкестендіру бұйымдардың конструкциясын талдау, олардың қолданылуы және конструкциясы мен көлемдері бойынша жақын бұйымдар мен олардың құрамдас бөліктері және бөлшектерін белгіленген белгілер мен қолданылу саласы бойынша бірыңғай оңтайлы типтік конструкцияға келтіру арқылы жүзеге асырылады.Сәйкестендірілген бұйымдар, олардың құрамдас бөліктері… Читать далее »
Әрбір стандартты әзірлеудің орындылығы өнеркәсіптің қажеттілігімен және күтілетін экономикалық және техникалық нәтижелермен негізделеді. Бұл үшін әдеби және өндірістік деректер алдын ала іріктеліп, талданады, өнеркәсіптің даму үрдістері мен келешектегі мұқтажы белгіленеді, сондай-ақ шет елдердің тәжірибесі талданады.МСЖ-де стандарт әзірлеудің келесі 6 сатысы белгіленген: Стандартты әзірлеуді ұйымдастыру және техникалық тапсырма жасау. Осы сатыда стандарт жасаушылардың шығармашылық тобы құрылып,… Читать далее »
Алғашқы жалпы стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым — Стандарттау жөніндегі ұлттық ұйымдардың халықаралық қауымдастығы 1926 жылы құрылды, алайда 1939 жылы дүние жүзілік соғыстың басталуына байланысты ол тарап кетті. Қазіргі уақытта жұмыс істейтін Халықаралық стандарттау жөніндегі ұйымды ИСО (ISO) 1946 жылы 25 ел құрған болатын. ИСО қызметінің саласы электр техникасы мен электрониканы қоспағанда, барлық саладағы стандарттауды қамтиды. Осы… Читать далее »
Стандарттау адамдардың денсаулығы мен еңбегінің қауіпсіздігін қорғайды. Стандарттардың басым бөлігі қажетті жарықтың, сәуленің, шаңның, шудың, ток күшінің қажетті деңгейін белгілейді. Қазіргі кезеңдегі экономиканың талаптары мен мемлекеттің дамуына және Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруге даярлануына байланысты, соңғы уақытта отандық кәсіпорындардың жұмыс практикасында денсаулықты қорғау мен еңбек қауіпсіздігі стандарттарының маңызы артып келеді. ИСО 9000 сапа жүйесінің халықаралық сертификатын… Читать далее »