Архив рубрики: Қазақ тілі

Қазақстан және шетел журналистикасы

Бүгінде тәуелсіз Қазақстанның ақпарат құралдары дүниежүзілік деңгейді нысанаға көшіп, әлемдегі орнын анықтауға бағытталып келеді. Өйткені журналистика жер жүзі бойынша шекараны білмейтін сала. Бірақ бұл орайда әлі де талай ізденістер мен тер төгуге тура келетіні өзінен-өзі белгілі. Себебі кешегі қызыл империя идеологиясының уысынан шыққан баспасөз, радио, телевидение жүздеген жылдар бойы еркіндікте қалыптасып қалған әлгі айтқан «әлемдік… Читать далее »

Бақ пен журналистің жауапкершілік этикасы

Бұқаралық ақпарат құралдары белгілі бір заңдылықтар аясында жұмыс істейді. Өйткені оның қай елде қызмет атқарса да, алдымен лицензиялық құжаттары болып, құқықтық тұрғыдан рұқсаты болуы тиіс. Ондайда мемлекеттік немесе заңдық тіркеуден өтіп, заңды куәлігі алынуы қажет.Сол арқылы ұжым жасақтап, өздерінің ішкі жұмыс нормаларын анықтайды. Ұжым болған соң бірнеше мамандар бас қосып еңбек етуге тура келеді. Алайда… Читать далее »

Демократиялық журналистика және гуманистік позиция

Журналистика ешқашан қоғамнан бөлініп қалған емес. Қоғамның өзі демократияланған болса, журналистика да сол биіктен көрінеді әрі оның белгілі бір дәрежеде қозғаушы күші бола алады. Саясат секілді журналистика да қоғамдық өмірге белсене араласады. Тіпті сол саясаттың өзі баспасөз арқылы тарайды, ел-жұртқа мәлім етіледі. Онсыз саясат соншалықты ауқымда халыққа түсінікті болуы екіталай. Саясаттың өрісі бүқаралық ақпарат құралдарына… Читать далее »

Қоғамдық өзгеріс және баспасөз

Адамзат тарихында талай өзгерістер болып, қоғамдық құрылыста жаңа қадамдар жасалып, дамудың соны сатыларына өтіп отырған. Осы орайда алғашқы қауымдық құрылыстардан, формациялардан тәжірибе жинақтаған адами сана онан сайын өзінің бірден-бірге толысуы арқасында XXI ғасырға келіп жетті. Өмір-тіршіліктің таусылмайтын сансыз тауқыметі срнау «сэбилік» дэуірдегі ұғым-түсініктен интеллектуалды дәрежеге әкеп тіреді. Мұның өзі ой-сана прогресінің жетілген, өркениетке ұмтылған адам… Читать далее »

Конституция тұжырымдары және баспасөз мәселелері

Еліміз ұзақ тарихи жолдан өтіп бүгінге жетті. Алайда осынау заңғар замана көші оның соқпақсыз, соқтықпалы кезеңдерін бастан өткеріп, өзінің бодансыз болашағына ұмтыла берді. Ақырында тәуелсіздік деген киелі де қасиетті ұғымның орындалуына қол жеткіздік. Бұл тағдыры талайлы халқымыздың көптен аңсаған мақсат-мүддесі еді. Сол үшін де қаншама қиындықтарды бастан кешуге тура келді. Соның бәрінде ержүрек халқымыз өз… Читать далее »

Ой мен сөздің жарасымы

Кейінгі кезде көп адамның аузында жиі айтылып. жүрген «төртінші өкімет» — бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамда атқарар қызметіне сай оларға қойылатын талаптардың да уақыт өткен сайын қатаң бола беретіні түсінікті. Өзгелерін айтпағанда, көгілдір экран арқылы берілетін көрімдерге бүгінгі интеллектуалдық дәрежесі өсіп келе жатқан көрермен қауым үлкен жауапкершілік жүктейді. Материалдардың мазмұны мен әр алуандығы, ол материалдардың пәрменділігі,… Читать далее »

Тіл мәдениеті және этика

Тіл мәдениеті ұғымы — барынша көп мағыналы ұғым. Оның басты мақсаттарының бірі — әдеби тіл нормаларын сақтау. Ол белгілер: тілдің байлығы өр түрлілігі, тазалығы, айқындылығы мен түсініктілігі, дәлдігі мен дұрыстығы т.с.с. Орыс тілін зерттеушілердің мәліметіне қарағанда, ауызекі сөйлеу тілінде әрбір адам 7-9 мыңнан астам сөз қолданады екен, ал енді біреулері 11-13 мыңнан астам сөзді пайдаланады… Читать далее »

Термин дегеніміз не?

Термин атаулының барлығы да сөз, ал сөздің барлығы термин емес.Термин сөзінің өзі де термин. Ол терминус «шек-шегара» деген мағынадағы латын тілінен енген сөз. Терминус «божество границ» Римнің діни аңыздарында жиі кездеседі. Терминдер әуелде бір халықтың тілінде пайда болып, әрмен қарай ел-елді аралап кетеді. Ол кейде мағыналық өзгеріске де ұшырайды. Терминдерді аудару керек пе, жоқ па?… Читать далее »

Көп мағыналы сөздер слайд, презентация

Бір сөз бірнеше мағына беретін болса, ондай сөздер көп мағыналы деп аталады. Слайд мазмұнына назар аударсақ көп мағыналы сөздер бірнеше мысалдар арқылы берілген. Осындай сөздерді полисемия зерттейді. Полисемия грек тілінен алғанда поли және сема, яғни көп таңба деген мағынан білдіреді. Оқушылардың түсінігі арту мақсатында бірнеше ойын ретінде берілген шағын мәліметтер көшіріп алуға болады. Тілдің байлығы… Читать далее »