Асқазанның шығу бөлімінің стенозы-ойық жара ауруы, антральды бөлім обыры, күйік, қарыншаның сирек гипертрофиясы нәтижесінде он екі елі елі ішек баданасының бастапқы бөлігінің тыртықтануымен немесе асқазаннан асқазаннан эвакуацияның бұзылуы. 7-11 % .барлық дуоденальды жаралар стенозбен асқынады. Тыртықты стеноздың дамуына әр түрлі ұзақтықта жара анамнез жатады.
Белгілері, ағымы. Бөледі компенсированную, субкомпенсированную және декомпенсированную сатысында стеноз. Компенсацияланған сатыда аурудың клиникалық белгілері жоқ: жара ауруының әдеттегі симптомдары аясында эпигастрияда ауырлық сезімі байқалады, қышыма, қышқыл дәмі бар асқазан ішіндегісімен құсу жиілейді, құсу едәуір жеңілдетеді. Рентгенологиялық-асқазан көлемінің біршама ұлғаюы, перистальтиканың күшеюі, пилородуоденаль каналының тарылуы. Асқазаннан эвакуациялаудың 6-12 с дейін баяулауы.
Субкомпенсация кезеңі: эпигастриядағы ауырлық пен толымдылық сезімі күшейе түседі, құрғақ жұмыртқаның жағымсыз иісімен кебу. Кейде-асқазан перистальтикасымен байланысты эпигастриядағы өткір колик тәрізді ауырсыну; ауырсыну ішке құйылады және урчанием жүреді. Жеңілдік беретін күнделікті құсу. Науқастар жиі құсу тудырады. Жалпы әлсіздік, шаршау, арықтау тән. Ішті қарау кезінде көзге көрінетін асқазан перистальтикасы, эпигастриядағы иық шуы анықталады. Рентгенологиялық-гастрэктазия, асқазандағы аш қарынға сұйықтық, перистальтиканың әлсіреуімен көшірудің баяулауы. Бір тәуліктен кейін асқазанда контраст жоқ.
Декомпенсация сатысы: эпигастриядағы ыдырау сезімі, күнделікті құсу. Құсық массаларында Қияқты ыдырайтын тағамдық қалдықтар бар. Ауру жұғады, сусызданады, адинамикалық. Шөлдеу, тері құрғақ, тургор төмендеген. Іш қабырғасы арқылы созылған асқазан контуры, эпигастриядағы иық шуы көрінеді. Асқазанды рентгенологиялық зерттеген кезде айтарлықтай кеңейген, көп мөлшерде сұйықтық бар, перистальтика күрт әлсіреген. Асқазаннан контрасты массаны көшіру 24 сағаттан астам уақыт тоқтатылды.
Асқазанның шығу бөлімінің стенозының патофизиологиясы. Негізінде-тамақтанудың бұзылуы және сулы-электролиттік бұзылулар. Су-электролит балансының бұзылуының салдары айналымдағы сұйықтық көлемінің азаюы, қан қоюлауы, «қан айналымын орталықтандыру», гипокалиемия, гипохлоремия, метаболикалық алкалоз болып табылады. Волемиялық бұзылулардың белгілері: бас айналуы, төсектен тұрған кезде талу, тахикардия, АҚ төмендеуі, тері қабаттарының бозаруы және салқындауы, диурездің төмендеуі. Гипокалиемиямен динамикалық ішек өтпеуі (метеоризм) байланысты.
Волемиялық бұзылулар нәтижесінде бүйрек қан ағысы төмендейді, диурез төмендейді, азотемия пайда болады. Бүйрек жеткіліксіздігіне байланысты қан алмасу өнімдері шығарылмайды, алкалоз ацидозға өтеді. Алкалоз кезінде плазма кальций деңгейі оның альбуминге қосылуы салдарынан төмендейді. Плазма иондалған кальций деңгейінің төмендеуі жүйке-бұлшықет қоздырғыштығын өзгертеді, гастрогенді тәте (ескі авторлардың»хлорприйлі тәте») дамиды. Оның клиникалық белгілері: құрысу, тризм, Труссо симптомы («акушердің қолы»), Хвостек симптомы.
Азотемиямен үйлескен гипохлоремиялық және гипокалиемиялық алкалоз дұрыс ем болмаған жағдайда өлімге әкелуі мүмкін.
Дифференциалды диагноз. Рак стенозы: өте қысқа анамнез, тез сарқылу. Іштің пальпациясы кейде ісікті кешіруге болады. Рентгенологиялық гастрэктазия және гиперперистальтика (ісікке асқазан қабырғасының инфильтрациясы), антральды бөлімде толтыру ақауы жоқ. Диагностиканың ең Ақпараттық әдісі — биопсиямен гас-троскопия.
Он екі елі ішектің баданасының белсенді жарасы кезінде ісіну және периульцерозды инфильтрат асқазанның шығу бөлігінің тарылуына («функционалдық» стеноз) әкелуі мүмкін. 2-3 апта бойы инфекцияға қарсы емдеу стеноз құбылыстарын жою арқылы ісіну мен инфильтраттың азаюына әкеледі.
Емі. Органикалық пилородуоденальды стеноздың болуы операцияға көрсеткіш болып табылады. Операция алдындағы дайындық Сулы-электролиттік бұзылыстарды түзетуге бағытталуы тиіс. Парентеральды тамақтану, күн сайын асқазанды жуу көрсетілген. Операция әдісін таңдау стеноз сатысына байланысты: компенсацияланған стеноз кезінде пилородуоденаль аймағының өткізгіштігін міндетті түрде зерттей отырып, селективті проксимальды ваготомияны ұсынуға болады (егер қақпашы арқылы және тарылу орны қалың асқазан шатыры өтетін болса, онда дренирлеу операциясын орындау қажеттілігі жоқ). Субкомпенсирленген стенозда дренирлейтін асқазан операциясымен ваготомия көрсетілген. Декомпенсирленген стенозда немесе стенозды асқазан жарасымен біріктірген кезде асқазанның 2/3 типтік резекциясы немесе антрум-резекциялы діңдік ваготомия көрсетілген.
Болжам қолайлы.
Алдын алу-жара ауруын дер кезінде емдеу (соның ішінде хирургиялық).